św. Andrzej Bobola

Początek drogi zakonnej

Andrzej Bobola 21 lipca 1611 roku wstąpił do nowicjatu jezuitów w Wilnie, a pierwsze śluby zakonne złożył 31 lipca 1613 roku. Wtedy też rozpoczął studia filozoficzne w Akademii Wileńskiej, a następnie w 1618 podjął studia teologiczne – ukończył je w 1622 roku. 12 marca tegoż roku otrzymał święcenia kapłańskie. Po zakończeniu probacji w kolegium Nieświeżu w 1624 roku został mianowany rektorem kościoła jezuitów.

Praca duszpasterska

Praca duszpasterska Andrzeja Boboli rozpoczęła się od funkcji kaznodziei i spowiednika w kościele św. Kazimierza w Wilnie, od 1626 roku pełnił funkcje rektora tego kościoła, a od 1628 doradcy prepozyta. W 1630 złożył profesję czterech ślubów zakonnych w tymże kościele. W latach 30. XVII wieku pełnił następujące funkcje:

• był superiorem domu zakonnego jezuitów w Bobrujsku nad Berezyną,
• kierował Sodalicją Mariańską uczniów kolegium w Płocku,
• był kaznodzieją w domu profesorów w Warszawie,
• był prefektem kolegium jezuitów i kaznodzieją w Płocku,
• był kaznodzieją oraz pełnił funkcję doradcy rektora i dyrektora szkoły humanistycznej w Łomży,
• w Pińsku pracował jako kaznodzieja, kierownik nauk, moderator Sodalicji Mariańskiej i misjonarz.

W kolejnych latach nadal realizował swoje powołanie jako kaznodzieja, wykładowca i misjonarz. Andrzej Bobola nazywany był apostołem Polesia, ponieważ spełniał swoją posługę, niosąc wiarę katolicką, szerząc ducha ewangelii. Udzielał chrztów oraz ślubów, spowiadał, starał się nawracać jak najwięcej ludzi na wiarę katolicką. W związku z tym często spotykał się z brakiem zrozumienia, a nawet z wrogością.

Podczas swej działalności misyjnej Andrzej Bobola naraził się cerkwi prawosławnej, ponieważ przez jego działalność wierni przechodzili do kościoła katolickiego. W 1657 roku wojska kozackie broniące wiary prawosławnej rozpoczęły niszczenie kościołów i szkół katolickich, zaczęły mordować Polaków, zabijając także duchownych. Andrzej Bobola schronił się we wsi Mohylno, jednak ktoś z ludności miejscowej postanowił go wydać w ręce Kozaków, został więc schwytany przez oddział kozacki.

Męczeństwo Andrzeja Boboli

Schwytanego Andrzeja Bobolę przymuszano do tego, aby się wyrzekł wiary, jednak groźby nie przyniosły skutków. Dlatego pojmanego kapłana zawleczono do rzeźni miejskiej, gdzie rozpoczęły się straszne tortury. Trwały one przez wiele godzin, w ich trakcie zdarto suknię kapłańską, na plecach wycięto skórę w formie ornatu, rany posypywano sieczką, obcięto mu nos i język, wyłupano oko, a potem powieszono za nogi. Po wielu godzinach wreszcie oprawcy zadali mu dwa ciosy w szyję, które zakończyły jego męczeństwo. Za datę śmierci uznaje się dzień 16 maja 1657 roku. Ciało Andrzeja Boboli zostało pochowane w podziemiach kościoła klasztornego w Pińsku, a o miejscu pochowania Andrzeja zapomniano.

Początki kultu świętego Andrzeja Boboli

Niespełna 50 lat po męczeńskiej śmierci Andrzeja Boboli, 16 kwietnia 1702 roku Andrzej ukazał się rektorowi kolegium pińskiego, wskazując gdzie dokładnie znajduje się miejsce jego pochówku. Odnalezione ciało było nietknięte, było wręcz giętkie, jakby należało do niedawno zmarłego człowieka. Od tamtego momentu zaczęto odnotowywać łaski i cuda dokonujące się za sprawowaniem Boboli. Co zaowocowało rozpoczęciem w 1712 roku starań o beatyfikację, niestety kasata jezuitów i późniejsze wojny, a potem rozbiory sprawiły, że proces beatyfikacyjny przeciągał się przez wiele lat.

W 1819 Andrzej Bobola objawił się ponownie, tym razem w Wilnie dominikaninowi, o. Korzenieckiemu. Przepowiedział mu odrodzenie Polski i zapowiedział, że zostanie jej patronem. Zaczęto mówić o nim jako o proroku zmartwychwstania Polski.

30 X 1853 papież Pius IX wydał uroczysty dekret zezwalający na beatyfikację męczennika, uznając cudowne uzdrowienia dzieci. Po usunięciu z Rosji jezuitów opiekę nad ciałem świętego objęli pijarzy, następnie przeniesiono je do kościoła dominikanów. W 1922, po wybuchu rewolucji, ciało zostało przeniesione do Moskwy do muzeum medycznego. W roku 1923 na prośbę Stolicy Apostolskiej zwrócono szczątki bł. Andrzeja i przewieziono je do Watykanu do kaplicy św. Matyldy, a w roku 1924 do kościoła jezuitów w Rzymie Il Gesu.

17 kwietnia 1938 roku, w uroczystość Zmartwychwstania Pańskiego, Pius XI dokonał uroczystej kanonizacji bł. Andrzeja, zabiegał o nią sam Józef Piłsudski, wierzący w udział wstawiennictwa Boboli w Cudzie nad Wisłą. W roku 1938 relikwie św. Andrzeja zostały uroczyście przewiezione do kraju. Od 13 maja 1989 relikwie świętego znajdują się w Warszawie w nowo wybudowanym sanktuarium św. Andrzeja Boboli.

13 marca 2002 św. Andrzej Bobola na wniosek prymasa kardynała Józefa Glempa został uznany za drugorzędnego patrona Polski. Wcześniej, dekretem Stolicy Apostolskiej został 17 maja 1992 ustanowiony patronem metropolii warszawskiej.

Dzieło świętego Andrzeja Boboli

Święty Andrzej Bobola ceniony jest głównie jako wierny naśladowca Dobrego Pasterza, znany był bowiem ze swej ofiarności względem Kościoła. Wzorem pierwszych apostołów niósł Ewangelię ludziom, którzy jej nie znali, głosił nauki Jezusa i wzywał do nawrócenia. Narzędziem Andrzeja Boboli było Pismo Święte i jego trwanie w Chrystusie. Nie tylko głosił wiarę w Boga, ale także trwał w Bogu, czego najdobitniejszym dowodem jest to, że nawet w obliczu nieuchronnej śmierci nie wyrzekł się Jezusa.

Współcześnie zwraca się uwagę, na to, że kierował nim duch dialogu - dzięki temu nie tylko podejmował dysputy teologiczne z kapłanami prawosławnymi i unickimi, ale także potrafił porozumiewać się z prostymi ludźmi nieznającymi wcześniej Chrystusa. Niósł przesłanie, że Bóg uzdrawia, przywraca pokój i daje zbawienie. Starał się znosić bariery religijne, głosząc dobrą nowinę. To sprawiło, że został on uznany za patrona jedności narodowej w wielonarodowej Rzeczpospolitej, a także za patrona jedności społecznej, ponieważ działał także wśród ubogich i niewykształconych.

 

Mimo szlacheckiego pochodzenia potrafił zrezygnować z wygód przynależnych jego stanowi, wybrał za to bezdroża i peryferie Rzeczpospolitej, na których odnajdował ludzi, których chciał prowadzić do Chrystusa. Działał na rzecz zmniejszenia różnic społecznych, tradycyjnie przypisuje mu się przygotowanie Ślubów króla Jana Kazimierza, w których Król zobowiązywał się między innymi do poprawy doli prostych ludzi.

Święty Andrzej Bobola. Bohater Chrystusowy

Autorem tej publikacji jest ks. Józef Niżnik, proboszcz i kustosz sanktuarium św. Andrzeja Boboli w Strachocinie, który w swojej książce dzieli się z czytelnikami swoim zaufaniem do św. Andrzeja Boboli, opisując jego życie, męczeństwo i duchowe doświadczenia w sposób niezwykle osobisty. Niżnik przytacza liczne świadectwa cudów za wstawiennictwem św. Andrzeja potwierdzających jego potężne orędownictwo. To nie tylko wyjątkowa biografia świętego, ale także duchowe wezwanie do całkowitego oddania się Bogu i zawierzenia mu swojej drogi.

Boży wojownik

Książka Joanny Operacz opisuje w szczegółowy sposób życie św. Andrzeja, od dzieciństwa po męczeńską śmierć. Poznajemy jego drogę do kapłaństwa, działalność misyjną oraz okoliczności jego męczeństwa. To nie tylko wyjątkowa opowieść o jego kulcie po śmierci, licznych cudach i objawieniach, które miały miejsce po jego beatyfikacji i kanonizacji. Publikacja pokazuje także, jak życie i działalność św. Andrzeja wpisuje się w burzliwą historię Polski XVII wieku. Dowiadujemy się o jego roli w życiu Kościoła i społeczeństwa oraz o znaczeniu jego męczeństwa dla tożsamości narodowej.