Wanda Półtawska. Lekarka, Autorka, Świadek Historii
Wanda Półtawska (1921–2023) była polską lekarką, psychiatrą, działaczką antyaborcyjną i bliską współpracowniczką Jana Pawła II. Jako harcerka i łączniczka Szarych Szeregów została aresztowana przez gestapo i trafiła do obozu Ravensbrück, gdzie przeżyła pseudomedyczne eksperymenty. Po wojnie poświęciła się pracy naukowej, rodzinnej i duchowej, stając się autorytetem w dziedzinie etyki życia i rodziny.

Beskidzkie rekolekcje. Dzieje przyjaźni księdza Karola Wojtyły z rodziną Półtawskich
Biografia Wandy Półtawskiej
Wanda Półtawska (z domu Wojtasik) to jedna z najbardziej znanych polskich lekarek, specjalizująca się w dziedzinie psychiatrii, bliska przyjaciółka i doradczyni papieża Jana Pawła II. Urodziła się 2 listopada 1921 roku w Lublinie i już od młodych lat wykazywała ogromne zainteresowanie medycyną. Jako nastolatka, Półtawska była członkinią polskiego harcerstwa i dołączyła do podziemnego ruchu oporu, działając jako łączniczka. W 1941 roku została aresztowana przez gestapo i uwięziona na Zamku Lubelskim. Później została deportowana do obozu koncentracyjnego Ravensbrück, gdzie poddawano ją pseudomedycznym eksperymentom. Po wojnie zajmowała się badaniami dotyczącymi dzieci oświęcimskich, które jako dzieci doświadczyły traumy w obozach koncentracyjnych. Przeniesiono ją do Neustadt-Glewe, gdzie pozostała do końca wojny. Po wojnie Półtawska studiowała medycynę na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, uzyskując doktorat z psychiatrii. Rozpoczęła karierę medyczną w szpitalu psychiatrycznym w Kobierzynie koło Krakowa w 1952 roku. Od 1954 do 1972 roku pracowała w Poradni Wychowawczo-Leczniczej Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1967 zorganizowała Instytut Teologii Rodziny przy Papieskim Wydziale Teologicznym w Krakowie i kierowała nim przez 33 lata, piastując stanowisko profesora. W latach 1981–1984 była wykładowczynią w Instytucie Studiów nad Małżeństwem i Rodziną im. Jana Pawła II przy Papieskim Uniwersytecie Laterańskim w Rzymie. Jej znacząca relacja z Karolem Wojtyłą, późniejszym papieżem Janem Pawłem II, miała ogromny wpływ na jej pracę i życie. Zmarła 25 października 2023 roku, a jej miejsce pochówku znajduje się na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.
Zainteresowania i pasje Wandy Półtawskiej
Półtawska była osobą o szerokich zainteresowaniach, które obejmowały zarówno naukę, jak i duchowość, życie społeczne oraz doradztwo w zakresie rodziny i małżeństwa. Pasjonowała się psychologią i psychiatrią, szczególnie w kontekście etyki i moralności w medycynie. Jej praca nie ograniczała się jedynie do teorii – przez całe życie angażowała się w działalność edukacyjną i doradczą, szczególnie w zakresie małżeństwa i rodziny. Była również aktywnie zaangażowana w misję Kościoła katolickiego, będąc członkiem różnych papieskich rad i stowarzyszeń, co świadczyło o jej oddaniu Kościołowi.
Bliska jej była także tematyka obrony życia i praw człowieka. Często uczestniczyła w konferencjach i wykładach poświęconych ochronie ludzkiej godności, a jej poglądy kształtowały wiele debat na temat bioetyki. Uwielbiała także kontakt z naturą – góry, a szczególnie Beskidy, były dla niej miejscem duchowej odnowy i refleksji. To właśnie tam powstawały liczne jej przemyślenia zawarte w książce “Beskidzkie rekolekcje”.
Półtawska była również miłośniczką literatury i sztuki, szczególnie tej, która miała głębokie przesłanie moralne. Jej pasja do nauki i intelektualnych dyskusji widoczna była w licznych spotkaniach z Karolem Wojtyłą, które miały charakter nie tylko duchowy, ale także filozoficzny i intelektualny. Jej bogate życie wewnętrzne oraz silna wola kształtowały ją jako osobę niezwykle inspirującą dla wielu pokoleń.
Wanda Półtawska i Karol Wojtyła
Znaczną część swojego życia Półtawska spędziła w bliskiej znajomości z Karolem Wojtyłą, późniejszym papieżem Janem Pawłem II. Ich relacja była oparta na wspólnych wartościach i głębokiej wierze. Była jego doradczynią w kwestiach etyki i moralności, a także współpracowała z nim w ramach rekolekcji i duchowego wsparcia dla małżeństw oraz rodzin. Jan Paweł II nazywał Półtawską swoim "osobistym ekspertem" w sprawach związanych z encykliką Humanae vitae. Powierzył jej zadanie uporządkowania swoich prywatnych dokumentów. Półtawska odgrywała coraz większą rolę w Kościele, stając się członkinią Papieskiej Rady ds. Rodziny w 1983 roku i Papieskiej Akademii Życia w 1994 roku. Miała bezpośredni dostęp do Jana Pawła II i nie bała się interweniować w różnych sprawach. Półtawska była obecna przy jego śmierci w 2005 roku.
Jednym z najważniejszych świadectw tej przyjaźni, która trwała ponad pół wieku, jest ich wieloletnia korespondencja (listy skierowane do Póltawskiej Jan Paweł II podpisywał słowem "Brat"), która ukazuje zarówno głęboką duchową więź, jak i wymianę myśli na tematy moralne, filozoficzne oraz społeczne. Listy te, obejmujące lata posługi kapłańskiej, biskupiej i papieskiej Wojtyły, pokazują, jak ogromny wpływ Półtawska miała na jego sposób myślenia i podejmowane decyzje. W listach często poruszano kwestie rodziny, obrony życia oraz roli Kościoła we współczesnym świecie.
Dzieła Wandy Półtawskiej
Jako autorka, Wanda Półtawska pozostawiła po sobie wiele ważnych książek, które dotykają tematów etyki, duchowości oraz relacji międzyludzkich. Wśród nich warto wymienić:
"Eros et iuventus"
Książka ta podejmuje tematykę dojrzewania i kształtowania się osobowości młodych ludzi. Półtawska, jako specjalistka w dziedzinie psychiatrii, omawia kwestie rozwoju emocjonalnego, psychologicznego oraz wpływu wychowania na dorosłe życie człowieka. Publikacja ta jest istotnym źródłem wiedzy dla pedagogów, rodziców oraz lekarzy zajmujących się młodzieżą.
"Samo życie"
To zbiór rozważań i refleksji dotyczących medycyny, psychologii oraz duchowości. Półtawska przedstawia w nim złożoność ludzkiej psychiki oraz problemy, z jakimi boryka się współczesne społeczeństwo. W książce znaleźć można także omówienie różnych przypadków klinicznych i ich wpływu na życie pacjentów.
"Z prądem i pod prąd"
Książka ta łączy tematykę medyczną z etycznym podejściem do życia. Autorka omawia dylematy związane z leczeniem, diagnostyką oraz podejmowaniem trudnych decyzji w praktyce lekarskiej. Znajdują się tu również refleksje dotyczące relacji pacjentów i lekarzy oraz roli sumienia w wykonywaniu zawodu medyka.
"Beskidzkie rekolekcje"
Książka ta to zbór rozważań duchowych i rekolekcyjnych prowadzonych przez Wandę Półtawską. Autorka opisuje w niej swoje przemyślenia dotyczące duchowego rozwoju, relacji z Bogiem oraz roli modlitwy w życiu codziennym.
"Piękna miłość"
Jest to jeden z najważniejszych poradników dotyczących relacji między mężczyzną a kobietą, miłości oraz małżeństwa. Wanda Półtawska porusza w nim tematy odpowiedzialności, seksualności i duchowej dojrzałości w związkach.
"Bogiem silna"
To autobiograficzna książka, w której autorka dzieli się swoimi doświadczeniami z pobytu w obozie koncentracyjnym oraz walki o wiarę i przetrwanie. Opowiada o trudnościach, jakie musiała pokonać, oraz o sile ducha, która pomogła jej przezwyciężyć najcięższe chwile.
Poglądy i etyka Wandy Półtawskiej
Wanda Półtawska była zdecydowaną przeciwniczką aborcji i eutanazji, co podkreślała w wielu swoich publikacjach oraz wystąpieniach. Była zwolenniczką naturalnych metod planowania rodziny i edukacji seksualnej opartej na wartościach chrześcijańskich. Jej praca w dziedzinie psychiatrii koncentrowała się na integralnym podejściu do zdrowia psychicznego, łącząc aspekty duchowe i moralne z tradycyjną medycyną, co było zgodne z jej zaangażowaniem w misję Kościołowi jako członka różnych papieskich rad i stowarzyszeń.
Książki Wandy Półtawskiej dostępne na polskim rynku
Obecnie można nabyć następujące książki Wandy Półtawskiej:
-
"Beskidzkie rekolekcje" – rekolekcje duchowe, które wprowadzają czytelnika w głębokie refleksje nad życiem i wiarą. Autorka dzieli się osobistymi przemyśleniami i doświadczeniami związanymi z modlitwą, duchowym wzrostem i relacją z Bogiem. Książka zawiera liczne porady dla osób szukających wewnętrznego spokoju oraz wskazówki dotyczące rozwijania życia duchowego.
-
"Piękna miłość" – przewodnik po relacjach międzyludzkich, świadczący o wielkim doświadczeniu autorki w poradnictwie małżeńskim. Półtawska analizuje istotę miłości, wyjaśniając, czym różni się dojrzałe uczucie od chwilowego zauroczenia. Książka podkreśla znaczenie wierności, odpowiedzialności i duchowego fundamentu w trwałym związku.
-
"Bogiem silna" – opowieść o przeżyciach wojennych, która porusza tematykę cierpienia i duchowej siły. Autorka opisuje swoje doświadczenia z obozu koncentracyjnego Ravensbrück, gdzie była poddawana eksperymentom medycznym. Książka jest świadectwem jej niezłomności i wiary, które pomogły jej przetrwać ekstremalne warunki oraz odnaleźć siłę w Bogu.
-
"Z prądem i pod prąd" – eseje dotyczące moralności i wartości chrześcijańskich we współczesnym świecie. Półtawska podejmuje tematy związane z etyką, medycyną i społecznymi dylematami moralnymi. Książka ta skłania do refleksji nad tym, jak żyć w zgodzie z własnym sumieniem i wartościami w czasach pełnych sprzeczności.
-
"Eros et iuventus" – książka o dojrzewaniu i kształtowaniu się osobowości młodych ludzi. Autorka analizuje wpływ wychowania, wartości moralnych i duchowości na młodzież, podkreślając wagę odpowiedzialności za własne wybory życiowe. To lektura polecana rodzicom, wychowawcom i wszystkim zainteresowanym tematyką rozwoju psychologicznego młodzieży.
-
"Samo życie" – zbiór rozważań o medycynie, psychologii i duchowości. Półtawska omawia w nim przypadki kliniczne, problemy zdrowotne oraz ich wpływ na życie codzienne. Książka ta jest cennym źródłem wiedzy dla osób pragnących zrozumieć związek między zdrowiem fizycznym, psychicznym i duchowym.
Każda z tych książek dostępna jest do zakupu w księgarniach internetowych i stacjonarnych, a ich wysyłka odbywa się na terenie całej Polski. Dodatkowo, warto zapoznać się z innymi produktami związanymi z twórczością Wandy Półtawskiej, które mogą pomóc w głębszym poznaniu jej życia oraz działalności naukowej i społeczno-kulturalnej.