
Filotea. Wprowadzenie do życia pobożnego – perła wśród dzieł chrześcijańskiej duchowości
Wprowadzenie do życia pobożnego
Okoliczności powstania "Filotei"
Życie i poglądy św. Franciszka Salezego
Święty Franciszek Salezy (1567–1622) był jednym z najwybitniejszych duchownych i teologów Kościoła katolickiego, a jego dzieła do dziś pozostają źródłem inspiracji dla milionów wiernych na całym świecie. Franciszek Salezy żył w czasach reformacji i kontrreformacji, co miało ogromny wpływ na jego podejście do duchowości. Jako biskup Genewy, gdzie dominował protestantyzm, starał się nawracać ludzi poprzez łagodność i perswazję, zamiast rygorystycznych metod stosowanych przez innych hierarchów Kościoła.
Cel powstania dzieła
"Filotea. Wprowadzenie do życia pobożnego" to owoc wieloletnich doświadczeń duszpasterskich św. Franciszka Salezego. Książka została napisana jako praktyczny poradnik dla osób świeckich, które pragną żyć zgodnie z zasadami wiary, ale nie mają zamiaru wstępować do klasztoru. Franciszek Salezy pragnął ukazać, że świętość chrześcijańska jest dostępna dla każdego, bez względu na stan życia czy wykonywane obowiązki. To dzieło jest niepowtarzalnym przewodnikiem życia duchowego dla tych, którzy w codziennym życiu pragną doświadczać Boga i pogłębiać własną pobożność. Autor "Filotei" przekonuje, że świętość nie przekracza ludzkich sił i jest możliwa dla każdego, dzięki łasce, którą człowiek jest obdarowany. Do świętości powinni dążyć zatem ludzie wszystkich stanów, a więc również zwykli świeccy. Książka zawiera wielorakie, także praktyczne porady i wskazówki, których adresatką jest tytułowa Filotea. Św. Franciszek Salezy pisał w "Filotei" m.in. o konieczności oczyszczenia z grzechów, proponował codzienny, całościowy program ćwiczeń duchowych dla świeckich.
„Filotea” to nie tylko jedno z najpiękniejszych dokonań literackich chrześcijańskiej duchowości, ale i klasyka literatury francuskiej. Mimo upływu lat jej język i treść urzeka nadal czytelnika.
Na początku dzieła św. Salezy pisze: „Inaczej rozwijać ma pobożność rzemieślnik, inaczej książę, inaczej wdowa, inaczej dziewica lub małżonka. Każdy odpowiednio do swych sił, zajęć i obowiązków. Czy byłoby rzeczą właściwą, gdyby biskupi zapragnęli żyć w samotności jak kartuzi, gdyby ludzie żonaci nie starali się bardziej o powiększenie dóbr materialnych niż kapucyni, gdyby rzemieślnik cały dzień spędzał w kościele jak zakonnik, a znowu zakonnik był wystawiony na wszelkiego rodzaju spotkania i sprawy, jak ci, którzy zobowiązani są śpieszyć bliźnim z pomocą? Czyż taka pobożność nie byłaby śmieszna, nieuporządkowana i nieznośna? Pobożność, jeżeli jest prawdziwa i szczera, niczego nie rujnuje, ale wszystko udoskonala i dopełnia. Błędem jest zatem, nieomal herezją, usuwanie pobożności z wojskowych koszar, z rzemieślniczych warsztatów, z dworu książąt, z mieszkań małżonków. Gdziekolwiek bowiem jesteśmy, możemy i powinniśmy dążyć do doskonałości”. (I,3)
26,90 zł

Traktat o prawdziwym nabożeństwie do Najświętszej Maryi Panny WYDANIE IV
Treść "Filotei"
Struktura i główne tematy
"Filotea. Wprowadzenie do życia pobożnego" składa się z pięciu części, które prowadzą czytelnika przez kolejne etapy duchowego umocnienia i pomagają w odkryciu potrzeby własnej pobożności. Każda z części zawiera zbiór konkretnych porad dotyczących strategii rozwoju duchowego napisany w sposób przystępny, a jednocześnie pełen głębokich treści teologicznych. To ceniony podręcznik życia chrześcijańskiego, który wprowadza w codziennym życiu wskazówki służące odnowieniu duszy oraz rozwoju duchowego. W kolejnych częściach "Filotei" św. Franciszek Salezy szczegółowo opisuje swoje duchowe doświadczenia i przedstawia sposoby na urzeczywistnienie "świętości" w życiu codziennym.
-
Wstęp – Święty Franciszek Salezy rozpoczyna dzieło od wyjaśnienia, czym jest życie pobożne i dlaczego każdy człowiek, niezależnie od swojego stanu, powinien dążyć do świętości chrześcijańskiej. Podkreśla, że modlitwa rozpalała jego życie duchowe i może stać się źródłem sił dla każdego, kto pragnie żyć duchowo świadomie. To właśnie w tym miejscu czytelnik przeżywa wewnętrzne rekolekcje, zastanawiając się nad swoją relacją z Bogiem i potrzebą pogłębienia własnej pobożności.
-
Pierwsze kroki na drodze do pobożności – Autor przedstawia strategie rozwoju duchowego napisany dla wszystkich, którzy pragną żyć głęboką duchowością, ale nie rezygnując z obowiązków świeckich. Skupia się na roli sakramentów, codziennej modlitwy i duchowych świętego biskupa Genewy, jako podstawowych elementach prowadzących do świętości chrześcijańskiej. Tłumaczy, że duchowe umocnienie można osiągnąć poprzez rozważania i praktykę cnót, co umożliwia przemieniającą obecność Boga w życiu codziennym.
-
Praktyczne wskazówki – W tej części Salezy oferuje zbiór konkretnych porad dotyczących wykonywania codziennych obowiązków w sposób zgodny z duchowością chrześcijańską. To w tej części traktatu przeczytały miliony osób wskazówki, jak łączyć życie rodzinne, zawodowe i społeczne z niepowtarzalnym przewodnikiem życia duchowego. Podkreśla, że wprowadzanie duchowości do codziennych zajęć jest nie tylko możliwe, ale i konieczne, aby osiągnąć pełnię wiary.
-
Pokusy i trudności w życiu duchowym – Autor analizuje przeszkody, które mogą utrudniać rozwój duchowy, takie jak lenistwo, zwątpienie czy duchowa oschłość. Przedstawia sposoby radzenia sobie z pokusami i rozwijania cierpliwości oraz wytrwałości. Praktyka duchowa według św. Franciszka Salezego wymaga nieustannej pracy nad sobą oraz głębokiego przeżywania duchowych świętego biskupa Genewy, które pomagają w pogłębieniu własnej pobożności.
-
Przesłanie w zamknięciu dzieła – Książka ciągle aktualna i uniwersalna pod względem przesłania. W tej części autor podsumowuje wcześniejsze rozdziały, podkreślając znaczenie życia pobożnego św. Franciszka Salezego jako drogi do szczęścia i wewnętrznego pokoju. Podkreśla, że przemieniająca obecność Boga jest kluczowa dla tych, którzy pragną żyć zgodnie z wartościami chrześcijańskimi. Wskazuje, że życie duchowe nie powinno być oderwane od rzeczywistości, lecz stanowić jej integralną część, pomagając w wykonywaniu codziennych obowiązków z miłością i poświęceniem. z których każda ma na celu duchowe umocnienie czytelnika i ukazanie mu drogi do świętości. W kolejnych częściach "Filotei" św. Franciszek Salezy przedstawia wskazówki służące odnowieniu duszy oraz sposoby na odkrycie potrzeby własnej pobożności.
Znaczenie dzieła w kulturze i literaturze europejskiej
"Filotea. Wprowadzenie do życia pobożnego" to klasyka duchowości, która od wieków inspiruje zarówno duchownych, jak i świeckich. To ceniony podręcznik życia chrześcijańskiego, który przeczytały miliony osób na całym świecie. Traktat przeczytały miliony osób, ponieważ zawiera zbiór konkretnych porad dotyczących praktyk duchowych, które pomagają w odkryciu potrzeby własnej pobożności oraz w pogłębieniu własnej pobożności.
Jego wpływ można odnaleźć w wielu późniejszych dziełach teologicznych i literackich, które odwołują się do duchowych świętego biskupa Genewy. Wskazówki zawarte w "Filotei" pomagają czytelnikom przeżywać wewnętrzne rekolekcje i prowadzić życie napełnione przemieniającą obecnością Boga.
"Filotea" trafiła do kanonu literatury duchowości chrześcijańskiej i jest uważana za klasykę duchowości. Była wielokrotnie wydawana i przekładana na wiele języków europejskich. Za życia autora miała czterdzieści wydań, a do 1656 roku została przetłumaczona na siedemnaście języków. Dzieło to do dziś stanowi źródło sił dla wielu wiernych, a jego wskazówki służące odnowieniu duszy pozostają aktualne. Nie bez powodu "Filotea" jest uważana za swoim rodzaju praktyczny podręcznik duchowego umocnienia i strategii rozwoju duchowego napisany w duchu św. Franciszka Salezego.
Jest to książka ciągle aktualna, która inspiruje całym świecie, pomagając wiernym w wykonywaniu codziennych obowiązków z duchowym zaangażowaniem oraz w doświadczaniu Boga w codziennym życiu.
Edycje i przekłady na język polski
Dzieło było wielokrotnie wydawane i tłumaczone na wiele języków, w tym na język polski. Po raz pierwszy na polski "Filotea" została przetłumaczona w 1679 r. przez kardynała Jana Kazimierza Denhoffa pt. Droga życia pobożnego. W XIX wieku dzieło ukazywało się w przekładach ks. Aleksandra Jełowickiego i ks. Antoniego Stabika. W 1887 roku ks. Cezary Wyszyński wydał dzieło w wersji dla młodzieży, pozbawione niektórych rozdziałów i fragmentów.. W 1928 roku "Filoteę" w przekładzie ks. Hermana Libińskiego SJ wydało Wydawnictwo Księży Jezuitów. Na Wielki Jubileusz Roku 2000 ukazało się tłumaczenie we współczesnym przekładzie s. Marii Bronisławy Bzowskiej.
Podsumowanie
"Filotea. Wprowadzenie do życia pobożnego" to dzieło wyjątkowe, które pomaga pragnącym żyć w zgodzie z wartościami chrześcijańskimi odnaleźć swoją drogę duchową. Dzięki prostocie i praktyczności przekazu, św. Franciszek Salezy stworzył podręcznik, który do dziś pozostaje niezastąpiony dla wszystkich poszukujących duchowego umocnienia i wskazówek służących odnowieniu duszy.